Tác hại của bụi mịn là gì? Bụi siêu mịn hay bụi PM 1.0 là những hạt dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí, bụi mịn khiến cho tế bào không đủ oxy, gây tác hại xấu đến phổi, tăng nguy cơ đột biến và thậm chí hình thành các khối u ung thư. Hãy cùng tìm hiểu về tác hại của bụi mịn là gì qua bài viết này nhé!!!
Bụi siêu mịn là gì?
Bụi siêu mịn hay bụi PM 1.0 là những hạt dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí. Các nhà khoa học thường dùng chỉ số PM 10, PM 2.5, PM 1.0 để biểu hiện hàm lượng chuẩn mực của các hạt dạng lỏng, rắn trôi nổi trong 1 m3 không khí. Và bụi siêu mịn PM 1.0 hiểu như sau:
- Chữ PM là viết tắt của chữ tiếng Anh – Particulate Matter, nghĩa là chất dạng hạt (rắn hoặc lỏng).
- Kí hiệu 1.0 tức là kích thước các hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 1 micromet (micromet viết tắt là μm, bằng 1 phần triệu mét).
- Kí hiệu PM 1.0, PM 2.5 là chỉ những hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 10 μm, 2,5 μm.
Bụi càng nhỏ hay càng mịn càng dễ đi sâu vào hệ hô hấp và có thể tác động đến cấu trúc DNA, bởi sự mất cân bằng oxy khiến các tế bào khỏe khoắn bị hủy hoại và tác động đến sự chuyển hóa các chất hữu cơ của DNA. Các kim loại chuyển tiếp trong thành phần bụi như Cr, Cd, Ni và chất aldehyde có thể cản trở cơ chế sửa lỗi của DNA, gây ung thư phổi.
Loại bụi mịn PM 1.0 (có kích thước 1 μm), thậm chí cả bụi nano (≤ 0,1μm) có khả năng vượt qua toàn bộ các hàng rào ngăn bụi của hệ hô hấp, bít các lỗ trao đổi oxy ở phế nang, tác động đến cấu trúc DNA.
Xem thêm Nguyên nhân, dấu hiệu và tác hại của rong kinh ở nữ giới
Tác hại của bụi mịn
Gây các bệnh về đường hô hấp
Bụi mịn chứa hàm lượng khí CO, SO2 hay NO2 cao, khiến cho tế bào không đủ oxy, gây tác hại xấu đến phổi.
Nếu như chúng ta tiếp xúc dài hạn với môi trường có bụi mịn thì sẽ có nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, ví dụ viêm phế quản mãn tính, bệnh hen suyễn, suy nhược chức năng của phổi, nghiêm trọng hơn là ung thư phổi.
Gây độc cho các hệ cơ quan khác
Trong thời gian hệ hô hấp là hệ cơ quan chịu nhiều ảnh hưởng bởi bụi mịn nhất thì các hệ cơ quan khác như hệ thần kinh, hệ tuần hoàn,… Cũng chịu ảnh hưởng không kém.
- Đối với hệ thần kinh, ô nhiễm không khí tạo cảm giác không thoải mái, ngột ngạt và khó thở, tác động đến thói quen sinh hoạt của con người. không chỉ thế, chúng còn ảnh hưởng đến não bộ, tăng mối nguy hại đột quỵ, giảm trí nhớ, trầm cảm,…
- Đối với hệ tuần hoàn, bụi mịn đi vào phế nang, qua vách ngăn khí – máu rồi đi vào hệ tuần hoàn, chúng sẽ làm vỡ mạch máu, dẫn tới tắc nghẽn mạch, gây nhồi máu cơ tim.
Ảnh hưởng xấu đến tế bào hay ADN của cơ thể người
Bụi mịn còn tạo điều kiện cho cơ thể sản sinh ra các gốc tự do. Những gốc tự do này sẽ tấn công các tế bào và các phân tử đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể, trong đó có ADN.
Điều này sẽ giúp cho cơ thể tạo ra những thay đổi, tăng nguy cơ đột biến và thậm chí hình thành các khối u ung thư.
Xem thêm Ăn nho nhiều có tốt không? Tác hại khi ăn nho quá nhiều
Nguyên nhân dẫn đến bụi mịn
Bụi mịn PM2.5 hiện diện trong không khí xuất phát từ tác nhân tự nhiên và nguyên nhân nhân tạo.
Tác nhân tự nhiên
- Cháy rừng: Những vụ cháy rừng lớn trên toàn toàn cầu phần đông do thay đổi khí hậu đột ngột gây có thể. Sự thay đổi khí hậu đột ngột làm phát tán ra môi trường một lượng lớn bụi, gây ra việc môi trường không khí bị ô nhiễm một cách trầm trọng.
- Bụi thiên nhiên: Sa mạc, đất cát, phun trào núi lửa cũng là một trong những tác nhân lớn góp phần tạo có thể một lượng lớn bụi mịn phát tán trong không khí, làm ô nhiễm không khí.
- Thời điểm giao mùa: Vào khoảng các tháng 10 – 11 của năm thường xuất hiện sương mù. Những lớp sương mù dày này góp phần làm cho các lớp bụi tích tụ bên trong thành phố không thoát được, từ đấy giúp cho thành phố bị bao phủ bởi lớp bụi dày (bụi mịn, siêu mịn,…).
Tác nhân nhân tạo
- Giao thông vận tải: Các phương tiện cá nhân cũng tạo ra lượng khói thải nhất định, cát bụi cuốn theo trong lúc di chuyển, bào mòn bề mặt đường ra không khí, từ đấy làm gia tăng lượng bụi mịn lớn làm ô nhiễm không khí.
- Sinh hoạt: Việc sử dụng bếp than, bếp củi, dầu để nấu nướng cũng sinh ra lượng khói thải chắc chắn, làm gia tăng bụi mịn trong không khí.
- Sản xuất công nghiệp: Các nhà máy, xưởng sản xuất, khu công nghiệp thường thải một lượng lớn khói thải ra môi trường, không khí, từ đó làm gia tăng lượng bụi mịn trong không khí.
- Rác thải: Rác sinh hoạt, rác công nghiệp làm tạo ra vi khuẩn, bụi mịn, từ đấy tác động đến luồng không khí sạch bạn hít thở hằng ngày.
Cần làm gì để ngăn cản tác hại của bụi siêu mịn?
Để bảo vệ bản thân người lớn cũng như trẻ em có thể mang khẩu trang khi ra đường, hạn chế lưu thông vào mỗi lần đường đông, làm giảm khu vực thường bị ô nhiễm như khu công nghiệp, đường cao tốc… có khả năng sử dụng khẩu trang dành riêng để ngăn cản được nguy hại của bụi siêu mịn.
Tránh đeo kính áp tròng vì các hạt bụi có khả năng kẹt giữa con ngươi và mắt kính, từ đấy làm hỏng giác mạc. Nên rửa tay sạch khi về nhà, uống đủ nước, dùng dung dịch nước muối để làm sạch mũi.
Xác định sống nơi thoáng nhất có thể, nhiều cây xanh càng tốt và bảo vệ cơ thể trước khi ra đường. Những người làm việc trong môi trường có mối nguy hại cao nhiễm ô nhiễm nặng như hầm mỏ, đan dệt, xi măng cán thép, các shop xăng-dầu… không thể thiếu bảo hộ lao động đúng chuẩn xác.
Kết hợp tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe, tốt lên sức đề kháng đồng thời xây dựng chế độ ăn đầy đủ bao gồm trái cây, rau quả chứa nhiều vitamin, chất khoáng và protein từ thịt, cá, trứng sữa… Vào bữa ăn hàng ngày.
Xem thêm Tác hại của thức khuya là gì? Cách xây dựng lối sống lành mạnh?
Tạm kết
Qua bài viết trên thì hoidapsuckhoe.vn đã cung cấp mọi thông tin về tác hại của bụi mịn cực kỳ bổ ích. Hy vọng với mọi thông tin và kiến thức trên sẽ giúp người đọc có những thông tin hữu ích với các bạn đọc. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian để xem qua bài viết này nhé!!!
Nhật Minh-Tổng hợp và bổ sung
Nguồn tham khảo: (www.dienmayxanh.com, www.bachhoaxanh.com, www.vinmec.com)
