Tia UV là tia có trong ánh sáng mặt trời. Ở Việt Nam với thời tiết nóng và nắng gắt thường có lượng tia UV lớn. Tia này có hại cho sức khỏe con người và cần phải có những kiến thức để phòng tránh. Hôm nay hoidapsuckhoe sẽ cùng bạn tìm hiểu tia UV là gì nhé.
Tia UV là gì?
Tia cực tím (Ultraviolet) hay thường được gọi là tia tử ngoại, tia cực tím là sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng nhìn thấy tuy nhiên dài hơn bước sóng của tia X. Phổ của tia cực tím có thể chia ra thành 2 vùng tia: vùng tử ngoại gần (có bước sóng từ 380 – 200 nm) và vùng tử ngoại xạ hay thường được gọi là vùng tử ngoại chân không (có bước sóng từ 200 – 10 nm).
Khi quan tâm đến ảnh hưởng của tia UV đến sức khỏe chúng ta và môi trường, tia tử ngoại được chia ra làm 3 loại: tia UVA (bước sóng từ 380 – 315 nm) còn được nhắc đên là sóng dài hay ánh sáng đen, tia UVB (bước sóng 315 – 280 nm) còn được gọi là sóng trung, tia UVC (bước sóng ngắn hơn 280 nm) có thể gọi là sóng ngắn hay sóng có tính tiệt trùng.
XEM THÊM Kết hợp chế độ dinh dưỡng và lối sống giúp giảm stress
Tia cực tím có ở đâu?
Cụm từ cực tím trong tia cực tím có nghĩa là bên trên của màu tím. Sắc tím là sắc màu có bước sóng ngắn nhất mà mắt thường của chúng ta có khả năng nhìn thấy. Do vượt ngoài bước sóng của màu tím, có thể tia UV là loại tia vô hình với mắt người. Một số loài động vật như: chim, bò sát, côn trùng (ong…) có khả năng nhìn thấy tia cực tím.
Vài loại trái cây, hoa quả và hạt trở thành sặc sỡ hơn trong môi trường tia cực tím so sánh với hình ảnh trong ánh sáng hay được nhìn bởi mắt người, để hấp dẫn các loài côn trùng và chim. Một vài loài chim còn có những hình thù đặc biệt trên bộ lông của chúng mà chỉ nhìn được dưới tia UV, chẳng thể nhìn được dưới ánh sáng mà con người nhìn thấy. Nước tiểu của một vài loài động vật cũng chỉ có thể quan sát được bằng tia UV.
Mặt Trời tỏa ra cả 3 loại tia cực tím: UVA, UVB và UVC, có ánh sáng mặt trời nghĩa là có tia cực tím. Tuy vậy, theo lí thuyết, bởi vì sự hấp thu của tầng ozone, 99% tia UV đến được mặt đất thuộc dạng tia UVA, trong thời gian đấy bản thân tầng ozon được tạo ra nhờ các bức xúc hóa học với sự tham gia của tia UVC có thể UVC bị tầng ozon hấp thu. Tuy vậy, trạng thái thủng tầng ozon ngày nay đang ở mức báo động khiến các tia UVB, UVC trở thành dày đặc hơn trong ánh sáng mặt trời.
Chia loại tia UV và tác hại của chúng đối với làn da
Các tia UV được chia làm loại tia chính: UVA, UVB và UVC.
Tia UVA
Tia UVA chiếm 9.5% trong tổng lượng bức xạ mặt trời và hầu như có mặt bất cứ nơi nào có ánh sáng mặt trời. Có khả năng len lỏi qua trang phục, cửa kính, vì lẽ đó chúng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chúng ta.
Với bước sóng ngắn, tia UVA có thể gây ảnh hưởng đến tầng hạ bì của da khiến da bị sạm và nám. Còn với bước sóng dài, chúng xâm nhập sâu vào tầng hạ bì của da, phá hủy Collagen làm cho da nhanh chóng lão hóa.
Tia UVB
Tia UVB có bước sóng nhỏ (từ 290-320 nanomet) và đã suy giảm trước ở tầng khí quyển nên phần lớn bị chặn lại bởi các cửa kính hoặc quần áo thông dụng. Dù có vẻ tia này không quá “hung hăng” như tia UVA, tuy vậy mức độ nguy hiểm của chúng không hề kém cạnh.
Tia UVB là tác nhân trực tiếp tấn công lớp biểu bì của da, gây ra hàng loạt tổn hại cho làn da như khô nẻ, sạm, cháy nắng, nám, tàn nhang, đồi mồi và kích ứng.
Tệ hơn nữa, với cường độ cao, tia UVB sẽ ảnh hưởng đến lớp đáy lớp biểu bì, sinh ra các tế bào hỏng. Các tế bào này theo thời gian sẽ hợp tác với nhau tạo ra khối u và gây K da.
Tia UVC
Và “kẻ hủy diệt” số một – tia UVC. Đây chính là tia có năng lượng cao nhất so sánh với hai tia còn lại. Tia UVC gây tổn thương trầm trọng đến làn da và đôi mắt của con người.
May mắn là tầng ozone trong bầu khí quyển đã phòng ngừa hầu như tất cả tia này chiếu xuống mặt đất. Dù vậy, với sự trở nên yếu ớt dần của tần ozone, các bức xạ năng lượng cao của tia UVC vẫn có thể thâm nhập xuống bề mặt Trái Đất, giản đơn dẫn đến các điểm trầm trọng đối với sức khỏe.
Tia cực tím bao nhiêu là độc hại
Trong các báo động về phân độ tia cực tím từ các Trung tâm Khí tượng thủy văn thường sử dụng thuật ngữ: thông số tia UV hay thường được gọi là thông số UV là phép đo tiêu chuẩn quốc tế về độ mạnh của bức xạ cực tím từ ánh sáng mặt trời.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), chỉ số UV nằm trong khoảng từ 0 – 2 được coi như thấp, chỉ số UV từ 8 – 10 có thời gian gây bỏng là 25 phút, đối với chỉ số UV từ 11 trở lên được xem là cực kỳ cao, cực kì nguy hiểm, nguy cơ làm tổn thương da, mắt bị bỏng nếu như tiếp xúc ánh nắng mặt trời vào khoảng thời gian 15 phút mà không nên bảo vệ.
Tia UV có ích lợi gì
Đối với những gì có mặt trên thới giới điều hiện diện tốt và hại, sau khi chúng ta đã tìm hiểu xong về mặt hại của tia cực tím thì chúng ta sẽ khám phá qua mặt ích lợi của tia UV. Ngoài những tác hại thì tia cực tím có thể giúp cơ thể con người tổng hợp Vitamin D3 một bí quyết khá hiệu quả.
Bên cạnh đó, tia cực tím còn ứng dụng trong y khoa khi nó có thể điều trị các bệnh về da như: vảy nến, khử trùng và tiệt trùng, phá hủy DNA các tế bào viruss giúp ích khá là nhiều cho cuộc sống nếu con người nhận năng lượng hợp lý từ tia UV.
Mỹ phẩm chống tia UV hiệu quả
Con người đã biết được những tác hại và ích lợi từ tia cực tím, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng nhận được lợi ích từ tia cực tím khi mà nó thường tốt chỉ vào buổi sáng sớm, sau 9h trở đi đến 16h chiều hàng ngày là khoảng thời gian tia UV có năng lượng mạnh nhất.
Để làm giảm được tia cực tím gây hư tổn da chúng ta một cách hiệu quả thì dùng những dòng mỹ phẩm sun cream là một trong những xác định hợp lý dành cho bạn. Nhưng không phải dòng kem chống nắng nào cũng hợp lý cho làn da của bạn, ở bài viết trước mình có một bài viết về cách dùng dòng mỹ phẩm chống nắng SPF PA hợp lý cho từng làn da, bạn có khả năng tham khảo lại nhé.
Lộc Nguyên – Tổng hợp (Tham khảo: vinmec, bachhoaxanh, …)
XEM THÊM Công thức 12 loại nước ép tổng hợp có lợi cho sức khỏe giúp giảm cân, đẹp da và thải độc tố
